nga H. BUJAR SPAHIU
Më 16 nëntor 1990, në Xhaminë e Plumbit, Shkodër, H. H. Sabri Koçi mbajti hutben e parë pas 23 vitesh Hafizi vuajti në lëkurën e tij persekutimin komunist për 20 vjet e 4 muaj burgim.
Ne u bëmë vendi i parë dhe i vetëm në botë që sanksionuam me Kushtetutë ateizmin. Kleri u persekutua, hoxhallarë e priftërinj u martirizuan. U edukua e gjithë shoqëria me frymën antifetare.
Komunizmi ateist tentoi të prishë ADN-në e shqiptarit, edukoi një brez të tërë pa ndërgjegje, me ideale vetëm materialiste, bëri shpirtin e njeriut akull, denatyroi esencën e njeriut, humanizmin.
Eksperimenti unik në botë për të krijuar “njeriun e ri” zgjati 23 vite. -16 nëntor 1990, dita më e bukur e jetës sime, thoshte Hafiz Sabriu. Ndoshta, për të lindurit pas viteve 1990 kjo thënie e Hafizit mund të duket paksa e çuditshme.
I nisa këto radhë për të folur për lirinë, lirinë e besimit, dhe, siç e do zakoni, në kësi rastesh duhet t’i referohesh së tashmes përgjithësisht. Pa diskutim ashtu është, por është shumë e rëndësishme të mos harrojmë të shkuarën. Të mos i njohim tragjeditë e së shkuarës thjesht si çështje teatrale, si ngjarje që kanë ndodhur dikur dhe nuk përsëriten.
Rendet autoritare, sidomos komunizmi, nuk e durojnë dot besimin në Zot, dorëzimin e njeriut të Zoti i Gjithësisë si e vetmja fuqi absolute. Gjithsesi, edhe pse 23 vjet ngricë shpirtërore, shumë shqiptarë kishin mbrujtur brenda tyre dashurinë për Zotin, ruajtën ndezur brenda shpirtit të tyre një zjarr që nuk lejoi ngricën komuniste të ftohte besimin e tyre në Zot.
Kjo gjë u vërtetua në muajin nëntor 1990, xhumaja e parë dhe mesha e katolikëve, mbajtur në qytetin e Shkodrës. Në atë falje të xhumasë së 16 nëntorit morën pjesë mbi 55 mijë vetë. Ky ishte një tregues se besimi në Zot nuk shuhet dot me ligj. Edhe pse shkaktoi dëme të jashtëzakonshme, sërish etja e shpirtit për Zotin e tij ishte shtuar.
Në këtë 30-vjetor liri besimi në Shqipëri, mund të themi pa asnjë dyshim se fetë dhe të gjitha komunitetet fetare kaluan më shpejt dhe më me sukses atë periudhën kohore të quajtur tranzicion, sesa çdo aspekt tjetër social.
U ringritën objektet e kultit, u rihapën dhe konsoliduan institucionet arsimore me frymë fetare. Tradita e tolerancës fetare vazhdoi aty ku e kishim lënë, mirëkuptimi dhe vëllazëria nuk janë vënë në diskutim asnjëherë. Edhe me cytje, të brendshme apo të jashtme qofshin, gjëra krejt normale në një sistem të hapur, nuk kanë mundur dot të lëkundin kolonat e vëllazërisë e tolerancës. Komunitetet fetare, ai mysliman që unë kam privilegjin të përfaqësoj, dhe komunitetet e tjera që drejtohen nga vëllezërit e mi të nderuar, kanë qenë kontribuuese për paqen sociale në ditë të mira dhe në ditë të vështira.
Gjendja shpirtërore e këtyre viteve që po jetojmë është e volitshme për kapërcime edhe të disa hijeve jo fort të këndshme në shoqërinë tonë.
Etosi harmonik i shoqërisë sonë nuk është rastësi. Nuk është arritur thjesht nëpërmjet institucionalizimit të programuar, më respekto, të të respektoj, ndryshe shkojmë para ligjit! Ka pasur momente në historinë e kombit tonë ku ligji nuk ka pasur shumë fuqi, por kjo gjë kurrë nuk ka çuar në një konflikt midis dy shqiptarëve për shkak të besimit.
Ky aspekt është një nga pasuritë më të mëdha që kemi kultivuar e mirëmbajtur këto 30 vite si shoqëri, aq sa shpeshherë na e përdorin si “mall” për eksport. Në këtë 30-vjetor është rasti të sjell në kujtesë se pasojat e “njeriut të ri” nuk janë venitur ende. Ka minoranca të kamufluara nën petkun e laicizmit dhe lirisë që keqpërdorin pikërisht këto dy koncepte.
Nuk mund të rrimë pa sjellë në vëmendje se ekziston një diskriminim i pakuptimtë, në disa aspekte, ndaj gruas myslimane në Shqipëri. Mbulesa fetare! Përdoret shpesh një gjuhë pezhorative ndaj këtij obligimi fetar dhe zgjedhje të lirë për gruan myslimane. Një tjetër aspekt, shenjtëria e Profetit Muhamed (a.s.), hera-herës, nuk re
